ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΑΓΙΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ στην ΠΑΛΑΙΑ ΦΩΚΑΙΑ
ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΑΓΙΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ στην ΠΑΛΑΙΑ ΦΩΚΑΙΑ
04-05 ΜΑΪΟΥ 2016
Παλαιά Φώκαια Αττικής
Όλοι οι δρόμοι εκεί οδηγούν
Λίγα λόγια:
Παλαιά Φώκαια Αττικής
Οι Φωκιανοί πρόσφυγες στη γη της Αττικής
Οι πρώτοι μήνες, μετά τον Αύγουστο του 1922, βρήκαν ένα μεγάλο μέρος των Φωκιανών, να έχει εγκατασταθεί πρόχειρα στη Δραπετσώνα του Πειραιά.
Παράλληλα με τη ζωή στο συνοικισμό της Δραπετσώνας, ένας σκληρός αγώνας ακολουθούσε τα βήματα και των υπολοίπων Φωκιανών που περιπλανιόνταν μόνοι ή κατά ομάδες και αγωνιούσαν για την τύχη φίλων και συγγενών, αναζητώντας τόπο να αποθέσουν τις ελπίδες τους.
Το γεγονός που καθόρισε την ιστορική πορεία των Φωκιανών προσφύγων ήταν η πρόσληψη του συμαπατριώτη τους Χρήστου Καραπιπέρη ως αρχιτεχνίτη στις αλυκές Αναβύσσου στο τέλος του 1922.
Ο Χρήστος Καραπιπέρης ήταν ο πρώτος μικρασιάτης πρόσφυγας που εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στην Ανάβυσσο. Με δικές του ενέργειες ήλθαν το 1923, περίπου 30 - 40 Φωκιανοί από τον συνοικισμό της Δραπετσώνας, όλοι εργάτες των αλυκών της Παλαιάς Φώκαιας της Μικράς Ασίας, που τον βοήθησαν να εκσυγχρονίσει και να αναπτύξει τις αλυκές.
Το γεγονός αυτό, μετά και την επίσκεψη και έγκριση της περιοχής, από επιτροπή του «Παμφωκαϊκού» συλλόγου «Πρωτεύς», που λειτουργούσε ως εκείνη τη στιγμή ανεπίσημα στη περιοχή της Δραπετσώνας, συνέδεσε τη μοίρα των Φωκιανών στην Ελλάδα με τη γη της Αττικής.
Οι πρώτες οικογένειες Φωκιανών, εφοδιασμένες με σκηνές, που τους είχαν παραχωρηθεί από το Υπουργείο Πρόνοιας και Περίθαλψης, αναχώρησαν με καΐκια από το Πασαλιμάνι του Πειραιά και τον Ιούλιο του 1924 αντίκρισαν για πρώτη φορά την περιοχή της Αναβύσσου.
Ο κοινωνικός περίγυρος
Η περιοχή της Αναβύσσου για την οποία τα μέλη του "Πρωτέα" προσπάθησαν να εξασφαλίσουν την άδεια για την εγκατάστασή τους, ανήκε στον Οργανισμό Διαχείρισης Εκκλησιαστικής Περιουσίας (Ο.Δ.Ε.Π.) και σε διάφορους μεγαλοϊδιοκτήτες, που είχαν παραχωρήσει την εκμετάλλευσή της, στους κατοίκους των χωριών Καλύβια και Κερατέα και των γύρω περιοχών οι οποίοι μέχρι εκείνη τη στιγμή, ήταν και οι μοναδικοί εργάτες για τις αλυκές και τις υπόλοιπες εργασίες της περιοχής.
Έτσι, όπως ήταν φυσικό, η παρουσία των Φωκιανών στην Ανάβυσσο, η απειλή για επαναπροσδιορισμό των ρόλων, και ανακατανομή στην εκμετάλλευση της περιοχής, προκάλεσε την αντίδραση των ντόπιων κατοίκων, τόσο στην αγορά εργασίας, όσο και στην ιδιοποίηση της γης.
Ανάμεσα σ’ αυτούς τους διαφορετικούς κόσμους, που χωρίς να έχουν τον απαιτούμενο χρόνο προσαρμογής, αναγκάστηκαν να εξοικειωθούν με τη νέα κατάσταση των πραγμάτων και τη νεωτερική συμβίωση, χρειάστηκε χρόνος και κόπος για να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις, και να παραμεριστούν οι δυσάρεστες αναμνήσεις των πρώτων χρόνων.
Εκτός από τους κατοίκους των γύρω χωριών, στην περιοχή της Αναβύσσου κατοικούσαν περιοδικά και λίγες οικογένειες Σαρακατσάνων κτηνοτρόφων, που κατέβαιναν από το βουνό της Πάρνηθας με τα πρόβατα και τα κατσίκια τους, για να περάσουν το χειμώνα. Ήταν η ομάδα των γηγενών με την οποία οι Φωκιανοί πρόσφυγες συνεργάστηκαν αρμονικά στην εξέλιξη των χρόνων για τη δημιουργία της νέας πατρίδας.
Προσφυγική ομάδα-ΣΑΑΚ
Στις 18 Οκτωβρίου του 1925, ιδρύθηκε η Προσφυγική Ομάδα Παλαιάς Φώκαιας που περιελάμβανε αρχικά 49 μέλη και βάση του νόμου ενείχε θέση συνεταιρισμού.
Η "Προσφυγική Ομάδα Π. Φώκαιας", η πρώτη αυτή οργανωμένη ομάδα των Φωκιανών στην Αττική, που εξελίχθηκε μετά από λίγα χρόνια (1932) σε Συνεταιρισμό Αποκαταστάσεως Ακτημόνων Καλλιεργητών (Σ.Α.Α.Κ) Παλαιάς Φώκαιας, αποτέλεσε την πρώτη διοικητική έκφραση των Φωκιανών, που ανέλαβε το βάρος της αντιμετώπισης όλων εκείνων των ζητημάτων που απέρρεαν από τα προβλήματα της εγκατάστασης και αποκατάστασής τους.
Στις 25 Οκτωβρίου 1925 το «αγρόκτημα» Ανάβυσσος παραδόθηκε στην προσφυγική ομάδα Π. Φώκαιας αφού πρώτα απαλλοτριώθηκε και επιτάχθηκε υπέρ των προσφύγων.
Ωστόσο οι εκτάσεις αυτές δεν χαρίστηκαν στους πρόσφυγες. Με την παραχώρηση των κλήρων, οι Φωκιανοί χρεώθηκαν αυτόματα τα αναλογούντα ποσά, τα οποία και έπρεπε να καταβληθούν μέσω του Σ.Α.Α.Κ., στο Υπουργείο Γεωργίας..
Οι αποζημιώσεις των εγκαταλελειμμένων περιουσιών
Ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα που απασχόλησε αυτή τη χρονική στιγμή τους Φωκιανούς, ήταν η οικονομική αποζημίωση των περιουσιών που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν.
Παρά τις προσπάθειες των προσφύγων με σύσταση εκτιμητικής επιτροπής που είχε σκοπό την αναλυτική καταγραφή και αποζημίωση των εγκαταλελειμμένων περιουσιών τους στη Μικρά Ασία, το Ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας (Αγκυρα, 10 Ιουνίου 1930) με το συμψηφισμό των εκατέρωθεν οικονομικών υποχρεώσεων που επέφερε, έβαλε τέλος σε κάθε σκέψη για πλήρη και δίκαιη απόδοση.
Έτσι, οι Φωκιανοί έμειναν με τον καημό μιας απώλειας, που δε μεταφραζόταν οικονομικά -παρ' όλη την οικονομική καταστροφή τους,- αλλά αποτυπωνόταν συναισθηματικά, στο τέλος του "ονείρου" που τους ταξίδευε σε μια πιθανή επιστροφή στη "γενέθλια γη".
Το κτίσιμο της εκκλησίας και του σχολείου
Από τα πρώτα μελήματα των Φωκιανών ήταν να χτίσουν την εκκλησία και το σχολείο τους. Η εκκλησία ιδρύθηκε μόλις το 1932 και αφιερώθηκε στην Αγία Ειρήνη, όπως άλλωστε και στην μικρασιατική Φώκαια.
Για την κατασκευή της Αγίας Ειρήνης οι Φωκιανοί χρησιμοποίησαν την ξυλεία που περίσσεψε, όταν άρχιζαν σιγά-σιγά να μετατρέπουν τις ξύλινες παράγκες τους σε πλινθόκτιστα σπιτάκια. Στη συνέχεια στη δεκαετία του '50, είχαν πλέον τη δυνατότητα να ανακατασκευάσουν την εκκλησία και να τη λειτουργήσουν πιο οργανωμένα.
Για την ίδρυση του σχολείου οι Φωκιανοί βοηθήθηκαν από τους ευρισκόμενους στην Αμερική (Weirton) συμπατριώτες τους, αλλά και από την Κοινότητα Καλυβίων.
Ίδρυση Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας
Στις 12 Ιουνίου του 1947, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβέρνησης του Ελληνικού κράτους, η απόφαση για την ίδρυση της Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας και την απόσπαση του προσφυγικού οικισμού Παλαιάς Φώκαιας, από την Κοινότητα Καλυβιών, στην οποία ανήκε διοικητικά έως τότε.
Read more...
04-05 ΜΑΪΟΥ 2016
Παλαιά Φώκαια Αττικής
Όλοι οι δρόμοι εκεί οδηγούν
Λίγα λόγια:
Παλαιά Φώκαια Αττικής
Οι Φωκιανοί πρόσφυγες στη γη της Αττικής
Οι πρώτοι μήνες, μετά τον Αύγουστο του 1922, βρήκαν ένα μεγάλο μέρος των Φωκιανών, να έχει εγκατασταθεί πρόχειρα στη Δραπετσώνα του Πειραιά.
Παράλληλα με τη ζωή στο συνοικισμό της Δραπετσώνας, ένας σκληρός αγώνας ακολουθούσε τα βήματα και των υπολοίπων Φωκιανών που περιπλανιόνταν μόνοι ή κατά ομάδες και αγωνιούσαν για την τύχη φίλων και συγγενών, αναζητώντας τόπο να αποθέσουν τις ελπίδες τους.
Το γεγονός που καθόρισε την ιστορική πορεία των Φωκιανών προσφύγων ήταν η πρόσληψη του συμαπατριώτη τους Χρήστου Καραπιπέρη ως αρχιτεχνίτη στις αλυκές Αναβύσσου στο τέλος του 1922.
Ο Χρήστος Καραπιπέρης ήταν ο πρώτος μικρασιάτης πρόσφυγας που εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στην Ανάβυσσο. Με δικές του ενέργειες ήλθαν το 1923, περίπου 30 - 40 Φωκιανοί από τον συνοικισμό της Δραπετσώνας, όλοι εργάτες των αλυκών της Παλαιάς Φώκαιας της Μικράς Ασίας, που τον βοήθησαν να εκσυγχρονίσει και να αναπτύξει τις αλυκές.
Το γεγονός αυτό, μετά και την επίσκεψη και έγκριση της περιοχής, από επιτροπή του «Παμφωκαϊκού» συλλόγου «Πρωτεύς», που λειτουργούσε ως εκείνη τη στιγμή ανεπίσημα στη περιοχή της Δραπετσώνας, συνέδεσε τη μοίρα των Φωκιανών στην Ελλάδα με τη γη της Αττικής.
Οι πρώτες οικογένειες Φωκιανών, εφοδιασμένες με σκηνές, που τους είχαν παραχωρηθεί από το Υπουργείο Πρόνοιας και Περίθαλψης, αναχώρησαν με καΐκια από το Πασαλιμάνι του Πειραιά και τον Ιούλιο του 1924 αντίκρισαν για πρώτη φορά την περιοχή της Αναβύσσου.
Ο κοινωνικός περίγυρος
Η περιοχή της Αναβύσσου για την οποία τα μέλη του "Πρωτέα" προσπάθησαν να εξασφαλίσουν την άδεια για την εγκατάστασή τους, ανήκε στον Οργανισμό Διαχείρισης Εκκλησιαστικής Περιουσίας (Ο.Δ.Ε.Π.) και σε διάφορους μεγαλοϊδιοκτήτες, που είχαν παραχωρήσει την εκμετάλλευσή της, στους κατοίκους των χωριών Καλύβια και Κερατέα και των γύρω περιοχών οι οποίοι μέχρι εκείνη τη στιγμή, ήταν και οι μοναδικοί εργάτες για τις αλυκές και τις υπόλοιπες εργασίες της περιοχής.
Έτσι, όπως ήταν φυσικό, η παρουσία των Φωκιανών στην Ανάβυσσο, η απειλή για επαναπροσδιορισμό των ρόλων, και ανακατανομή στην εκμετάλλευση της περιοχής, προκάλεσε την αντίδραση των ντόπιων κατοίκων, τόσο στην αγορά εργασίας, όσο και στην ιδιοποίηση της γης.
Ανάμεσα σ’ αυτούς τους διαφορετικούς κόσμους, που χωρίς να έχουν τον απαιτούμενο χρόνο προσαρμογής, αναγκάστηκαν να εξοικειωθούν με τη νέα κατάσταση των πραγμάτων και τη νεωτερική συμβίωση, χρειάστηκε χρόνος και κόπος για να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις, και να παραμεριστούν οι δυσάρεστες αναμνήσεις των πρώτων χρόνων.
Εκτός από τους κατοίκους των γύρω χωριών, στην περιοχή της Αναβύσσου κατοικούσαν περιοδικά και λίγες οικογένειες Σαρακατσάνων κτηνοτρόφων, που κατέβαιναν από το βουνό της Πάρνηθας με τα πρόβατα και τα κατσίκια τους, για να περάσουν το χειμώνα. Ήταν η ομάδα των γηγενών με την οποία οι Φωκιανοί πρόσφυγες συνεργάστηκαν αρμονικά στην εξέλιξη των χρόνων για τη δημιουργία της νέας πατρίδας.
Προσφυγική ομάδα-ΣΑΑΚ
Στις 18 Οκτωβρίου του 1925, ιδρύθηκε η Προσφυγική Ομάδα Παλαιάς Φώκαιας που περιελάμβανε αρχικά 49 μέλη και βάση του νόμου ενείχε θέση συνεταιρισμού.
Η "Προσφυγική Ομάδα Π. Φώκαιας", η πρώτη αυτή οργανωμένη ομάδα των Φωκιανών στην Αττική, που εξελίχθηκε μετά από λίγα χρόνια (1932) σε Συνεταιρισμό Αποκαταστάσεως Ακτημόνων Καλλιεργητών (Σ.Α.Α.Κ) Παλαιάς Φώκαιας, αποτέλεσε την πρώτη διοικητική έκφραση των Φωκιανών, που ανέλαβε το βάρος της αντιμετώπισης όλων εκείνων των ζητημάτων που απέρρεαν από τα προβλήματα της εγκατάστασης και αποκατάστασής τους.
Στις 25 Οκτωβρίου 1925 το «αγρόκτημα» Ανάβυσσος παραδόθηκε στην προσφυγική ομάδα Π. Φώκαιας αφού πρώτα απαλλοτριώθηκε και επιτάχθηκε υπέρ των προσφύγων.
Ωστόσο οι εκτάσεις αυτές δεν χαρίστηκαν στους πρόσφυγες. Με την παραχώρηση των κλήρων, οι Φωκιανοί χρεώθηκαν αυτόματα τα αναλογούντα ποσά, τα οποία και έπρεπε να καταβληθούν μέσω του Σ.Α.Α.Κ., στο Υπουργείο Γεωργίας..
Οι αποζημιώσεις των εγκαταλελειμμένων περιουσιών
Ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα που απασχόλησε αυτή τη χρονική στιγμή τους Φωκιανούς, ήταν η οικονομική αποζημίωση των περιουσιών που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν.
Παρά τις προσπάθειες των προσφύγων με σύσταση εκτιμητικής επιτροπής που είχε σκοπό την αναλυτική καταγραφή και αποζημίωση των εγκαταλελειμμένων περιουσιών τους στη Μικρά Ασία, το Ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας (Αγκυρα, 10 Ιουνίου 1930) με το συμψηφισμό των εκατέρωθεν οικονομικών υποχρεώσεων που επέφερε, έβαλε τέλος σε κάθε σκέψη για πλήρη και δίκαιη απόδοση.
Έτσι, οι Φωκιανοί έμειναν με τον καημό μιας απώλειας, που δε μεταφραζόταν οικονομικά -παρ' όλη την οικονομική καταστροφή τους,- αλλά αποτυπωνόταν συναισθηματικά, στο τέλος του "ονείρου" που τους ταξίδευε σε μια πιθανή επιστροφή στη "γενέθλια γη".
Το κτίσιμο της εκκλησίας και του σχολείου
Από τα πρώτα μελήματα των Φωκιανών ήταν να χτίσουν την εκκλησία και το σχολείο τους. Η εκκλησία ιδρύθηκε μόλις το 1932 και αφιερώθηκε στην Αγία Ειρήνη, όπως άλλωστε και στην μικρασιατική Φώκαια.
Για την κατασκευή της Αγίας Ειρήνης οι Φωκιανοί χρησιμοποίησαν την ξυλεία που περίσσεψε, όταν άρχιζαν σιγά-σιγά να μετατρέπουν τις ξύλινες παράγκες τους σε πλινθόκτιστα σπιτάκια. Στη συνέχεια στη δεκαετία του '50, είχαν πλέον τη δυνατότητα να ανακατασκευάσουν την εκκλησία και να τη λειτουργήσουν πιο οργανωμένα.
Για την ίδρυση του σχολείου οι Φωκιανοί βοηθήθηκαν από τους ευρισκόμενους στην Αμερική (Weirton) συμπατριώτες τους, αλλά και από την Κοινότητα Καλυβίων.
Ίδρυση Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας
Στις 12 Ιουνίου του 1947, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβέρνησης του Ελληνικού κράτους, η απόφαση για την ίδρυση της Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας και την απόσπαση του προσφυγικού οικισμού Παλαιάς Φώκαιας, από την Κοινότητα Καλυβιών, στην οποία ανήκε διοικητικά έως τότε.
.png "English"){kind=small}
